De schimmelinfecties

Schimmels of zwammen (wetenschappelijke naam: Fungi) zijn (micro-) organismen, die uit eukaryote cellen bestaan. Ze bevatten dus wel een echte celkern in tegenstelling tot de bacteriën.

Tot de schimmels behoren zowel meercellige organismen zoals paddenstoelen als eencellige organismen zoals gisten. Net als dieren vormen schimmels in de taxonomie een eigen rijk. 

Schimmels planten zich zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk voort. De geslachtelijke voortplanting gaat door middel van sporen, de ongeslachtelijke voortplanting is op vegetatieve wijze door schimmeldraden en zwamvlokken. 

Vochtige, warme en vuile hokken werken schimmels in de hand. Ze zijn schadelijk voor de kanaries maar ook voor de liefhebber in kwestie. Schimmels tasten het voeder aan waardoor het zijn voedingswaarde verliest. Ze kunnen ook vergiftigingen en infecties veroorzaken. 

Deze schimmelinfectie wordt veroorzaakt door Macrorhabdus ornithogaster. Vroeger werd deze schimmel ook wel eens megabacterie genoemd. Megabacterie is echter een foute benaming. Onder de microscoop lijkt de schimmel op een grote staafvormige bacterie, maar het is wel degelijk een schimmel. Verschillende behandelingen met antibiotica hebben trouwens nooit positieve resultaten opgeleverd.

De ziekte kan worden veroorzaakt door een verminderde weerstand en een gebrek aan vitamine K1, waardoor er te weinig slijm aanwezig is op de darmwand en de kanarie bijzonder kwetsbaar is voor de ziekte. Bij een verstoring van de zuurgraad in de kliermaag kan de ziekte ook ontstaan, omdat de schimmel zeer slecht tegen een zure omgeving kan. Een hoog suikergehalte van de voeding werkt schimmelgroei ook in de hand.

Het meest kenmerkende symptoom bij deze infectie is het sterk vermageren, omdat de klier- en spiermaag niet meer functioneren. Een ander symptoom is de bleke huidskleur en de bleke kleur van de spieren, die ontstaan doordat de kanarie bloedarmoede krijgt. De kanarie zal moeilijk door de rui geraken en zit niet strak. De mest is waterig en slijmerig en heeft een groene kleur. Soms kunnen hierin onverteerde zaden worden waargenomen en soms gaat de zieke kanarie ook braken. 

De kanarie zal zich constant in de omgeving van de voerbak bevinden. Hij zal constant honger hebben, omdat zijn voedsel niet meer verteerd en hij er bijgevolg geen energie meer kan uithalen. De kanarie zal ook veel zacht voedsel nuttigen, omdat hij de kracht niet meer heeft om zaden te pellen. Als de kanarie genoeg eivoer kan eten zal hij lang blijven leven, omdat eivoer zeer licht verteerbaar is en hij er dus voldoende voedingstoffen kan uit halen om in leven te blijven.  

Deze ziekte komt meer voor bij tropische vogels, dan bij kanaries. De Candida-gisten komen van nature voor op slijmvliezen, in het spijsverteringsstelsel en op de huid. De gisten leven er in evenwicht met de bacteriën, die daar ook van nature zitten. Die bacteriën zorgen ervoor dat er net genoeg voedsel is voor de gisten, zodat hun aantal klein blijft.

Soms kunnen de Candida-gisten echter sterk uitbreiden, waardoor een Candida-infectie of candidiasis ontstaat. Meestal treedt dit op bij kanaries die een eenzijdige voeding krijgen, een voeding krijgen die gemakkelijk kan gisten of een langdurige behandeling met antibiotica krijgen of hebben gekregen. Andere factoren, die een verminderde weerstand veroorzaken zoals stress en ondervoeding, werken de ziekte ook in de hand. Jonge kanaries zijn ook vatbaarder voor een infectie en zullen er ook sneller aan sterven.

Aangetaste kanaries zijn weinig actief, braken soms, eten moeilijk en vermageren. Ze hebben ook vaak diarree, waarin men onverteerde zaadresten kan aantreffen. Er ontstaat een witte of soms een geel tot bruine aanslag op de slijmvliezen. Deze zijn hierdoor sterk gezwollen.

Aspergillose wordt veroorzaakt door schimmels uit het geslacht Aspergillus. Deze gedijen het beste in stoffige, vochtige, warme omgevingen. Vuile kooien en het nestmateriaal in vuile nesten zijn dus plaatsen waar deze schimmels goed gedijen.

Geïnfecteerde kanaries gapen veel en vertonen chronische ademhalingsmoeilijkheden. De schimmel tast longen, luchtzakken, neus- en voorhoofdsholte aan. Soms raken daardoor de ogen ontstoken. De ziekte kent meestal een slepend verloop en het kan wel een jaar duren, voordat de kanarie sterft aan ademnood. Er is een langzaam vermageringsproces waarneembaar en de kanarie kan de kop naar één kant draaien en wordt lusteloos.

Bij de geïnfecteerde kanarie kan men kleine witgeelachtige puntjes tot vlekjes in mond- en keelholte waarnemen. Kooien grondig kuisen, ontsmetten en de zieke kanaries in een andere ruimte onderbrengen is zeker een noodzaak.

Het is een schimmelinfectie van de huid met vooral op de kop en in de nek veeruitval. Ze wordt veroorzaakt door een schimmel van het geslacht Trichophyton. De huid heeft op de kale plekken een witgrijze kleur en er treedt eeltvorming (hyperkeratose) op. Het kan ook aanleiding geven tot verenpikken, bacteriële huidziekten en kannibalisme.

Slechte verluchting, beschimmeld voedsel en een te vochtige omgeving kunnen een oorzaak zijn. Ook een langdurige toediening van antibiotica kan een Trichophytoninfectie tot gevolg hebben.